สร้างรายงานที่ดีกว่าด้วย SARG

ถึงแม้ว่าการอ่านล๊อกไฟล์ของ Squid จะทำให้เราทราบการเรียกใช้งานเว็บไซต์ต่าง ๆ ของผู้ใช้ในระบบได้ก็ตาม แต่ก็ได้ข้อมูลที่ใช้ประโยชนได้ไม่มากนัก ทั้งนี้เนื่องจากเป็นข้อมูลดิบเกินไป รูปแบบก็อ่านได้ยาก ดังนั้นจึงมีโปรแกรมโอเพ่นซอร์สที่ถูกพัฒนาขึ้นเพื่อการวิเคราะห์ และสร้างรายงานในรูปแบบที่สะดวกต่อการนำข้อมูลมาใช้งานมากยิ่งขึ้น โปรแกรมประเภทนี้มีอยู่หลายตัว แต่ที่น่าสนใจและนำมาใช้งานได้อย่างดี คือ โปรแกรม SARG ( Squid Analysis Report Generator ) SARG เป็นโปรแกรมที่ออกแบบมาเพื่อทำงานร่วมกับ Squid โดยจะทำการวิเคราะห์ข้อมูลจากล๊อกไฟล์ของ Squid แล้วนำมาสร้างรายงานข้อมูลเชิงสถิติในหลาย ๆ ด้านเพื่อให้ผู้ดูแลระบบสามารถอ่านข้อมูลได้อย่างง่ายดายในรูปของเอกสารเว็บ เพจ ( HTML ) ดังนั้นจึงง่ายต่อการนำเสนอผ่านเว็บเซิร์ฟเวอร์ ( Apache Web Server ) ซึ่งลีนุกซ์เองมักจะติดตั้งให้มาพร้อมอยู่แล้วเช่นเดียวกับซอฟต์แวร์สำคัญ อื่น ๆ
รูปแผนผังการทำงานของ SARG ร่วมกับบริการ Squid และ Apache ผู้ ดูแลระบบจึงสามารถมอนิเตอร์ดูข้อมูลสถิติการใช้งานเว็บไซต์ต่าง ๆ ผ่านทางโปรแกรมเว็บบราวเซอร์ได้จากเครื่องคอมพิวเตอร์เครื่องใดก็ได้ในเครือ ข่าย แน่นอนว่าจะสั่งพิมพ์รายงานนั้น ๆ ออกมาได้ไม่ยากเช่นกัน แต่ถ้าหากข้อมูลเหล่านี้ต้องการปิดเป็นความลับ ( ไม่ต้องการให้ผู้ใช้งานทั่วไปเปิดดูรายงานนี้ได้ ) ก็ควรป้องกันด้วยการควบคุมการเข้าถึงเว็บเซิร์ฟเวอร์ ( Host Access Control ) หรือกำหนด Restriction เฉพาะบุคคลที่ได้รับอนุญาติเท่านั้นก็ได้ ( HTTP User Authentication ) ซึ่งเป็นคอนฟิกในส่วนความปลอดภัยของเว็บเซิร์ฟเวอร์นั่นเอง การติดตั้งและคอนฟิก SARG โปรแกรม SARG นี้เป็นซอฟต์แวร์โอเพ่นซอร์ส สามารถหาดาวน์โหลดได้จากเว็บไซต์ของผู้พัฒนาโปรแกรมโดยตรงที่ http://web.onda.com.br/orso/ ซึ่งมีซอฟต์แวร์ที่น่าสนใจให้ดาวน์โหลดมาใช้งานได้ฟรีอีกหลายตัวทีเดียว สำหรับ SARG จะมีไฟล์ที่ให้เลือกดาวน์โหลดทั้งแบบที่เป็น Tarball และเป็นแพคเกจ RPM ในที่นี้ผู้เขียนเลือกที่จะติดตั้งจากไฟล์ชนิด Tarball ซึ่งโปรแกรมนี้สามารถทำงานได้ดีบน Red Hat Linux ทุกรุ่นรวมทั้ง รุ่น 9.0 ซึ่งเป็นรุ่นปัจจุบันที่ผู้เขียนใช้ในการทดสอบครั้งล่าสุดนี้ด้วย หลังจากดาวน์โหลดไฟล์โปรแกรม sarg-1.4.1.tar.gz ขนาด 123KB มาแล้ว การติดตั้งสามารถทำได้ง่ายมาก โดยใช้คำสั่ง Tar แตกไฟล์ออกมาจะปรากฏเป็นไดเร็คทอรี่ sarg-1.4.1 ให้เข้าไปในไดเร็คทอรี่นี้ แล้วพิมพ์คำสั่งตามลำดับนี้ # ./configure
# pico Makefile แก้ไขข้อความบรรทัด MANDIR ตามรูป หลังจากที่ใช้คำสั่ง ./configure แล้ว จำเป็นต้องปรับแก้ไขตำแหน่งของ Man page ของโปรแกรม SARG เล็กน้อย โดยแก้ไขข้อความบรรทัด MANDIR = /usr/local/man/man1 เป็น MANDIR = /usr/share/man/man1 แล้วบันทึกไว้ก่อนจะทำการคอมไพล์โปรแกรมต่อไป
ลำดับต่อมาให้พิมพ์คำสั่ง make และ make install ตามลำดับ โปรแกรมจะได้รับการคอมไพล์และติดตั้งในที่ ๆ กำหนดไว้ดังนี้ ตัวโปรแกรม SARG อยู่ที่ /usr/bin/sarg
คอนฟิกไฟล์อยู่ที่ /usr/local/sarg/sarg.conf การคอนฟิกเบื้องต้นเพื่อให้ SARG ทำงานได้ใน Red Hat 9.0 จะต้องแก้ไขไฟล์คอนฟิกเล็กน้อย โดยใช้ Text Editor ที่คุณถนัดแก้ไขไฟล์ /usr/local/sarg/sarg.conf ที่บรรทัดข้อความต่อไปนี้ โดยค้นหาแล้วลบเครื่องหมาย # ที่คอมเมนต์ไว้ออก และแก้ไขตำแหน่งอ้างอิงใหม่ให้ตรงกับความเป็นจริงในระบบของเรา access_log /var/log/squid/access.log
output_dir /var/www/html/squid_reports มีข้อควรระวังคือ อย่าให้มีเครื่องหมายวรรค ( space ) หรือ Tab อยู่ท้ายบรรทัดข้อความทั้งสองเด็ดขาด มิฉะนั้นโปรแกรมจะทำงานผิดพลาด จุดนี้ทำให้ผู้เขียนเสียเวลาไปพอสมควรที่เดียว ต่อจากนั้นให้ทดสอบการทำงานของ SARG โดยพิมพ์คำสั่ง sarg แล้วกด Enter เพื่อให้ทำการสร้างรายงานเป็นครั้งแรก โดยก่อนจะทดสอบเช่นนี้ได้จะต้องมีการรัน Squid ให้บริการไปแล้วซักระยะหนึ่งเพื่อให้มีข้อมูลปรากฏอยู่ใน access.log ของ Squid เสียก่อน หาก SARG สามารถทำงานได้อย่างถูกต้องจะปรากฏไฟล์ที่เป็นเว็บเพจขึ้นที่ output_dir ดังรูป

ตั้งเวลากระตุ้น SARG ด้วย cron โดยปรกติ แล้ว เราควรให้ SARG สรุปรายงานให้ทุก ๆ ช่วงเวลา เช่น สรุปทุก ๆ วันเป็นต้น ดังนั้นจึงต้องใช้โปรแกรม crond ซึ่งเป็น Schedule Jab Daemon ช่วยในการกระตุ้นให้ SARG วิเคราะห์สรุปรายงานของ Squid ในเวลาเที่ยงคืนของทุกวัน โดยเพิ่มข้อความต่อไปนี้ลงในไฟล์ /etc/crontab 0 0 * * * root /usr/bin/sarg หาก โปรแกรม Apache Web Server ในเครื่องเซิร์ฟเวอร์ลีนุกซ์ของเราทำงานอยู่ตามปรกติ ผู้ใช้งานจะสามารถเปิดหน้าเว็บเพจของ SARG ที่รายงานสถิติของ Squid ได้ผ่านโปรแกรมเว็บบราวเซอร์ทั่วไป มีหน้าจอที่รายงานข้อมูลให้หลากหลายรูปแบบ ดังรูปต่อไปนี้


สถิติเครื่องลูกข่าย( หรือยูสเซอร์ ) ที่ใช้งานเว็บมากที่สุด



รายชื่อเว็บไซต์ที่มีการเรียกใช้งานมากที่สุด



100 อันดับเว็บไซต์ที่ผู้ใช้นิยมเข้าชม



หน้าแรกของ SARG จะแสดงเรียงตามวันที่สรุปรายงาน

Credit http://www.itdestination.com/lsc/solution3.php